Oinaskako ur-jauzia, harribitxia Baztanen

Distantzia: 7,3 kilometro
Iraupena: Bi ordu inguru
Desnibela: 305 metro
Zailtasuna: Erraza

Baztango ur-jauziak aipatzerakoan, burura datorkigun lehena Erratzuko Xorroxingoa da. Baina badira naturaren harribitxi gehiago, eta ezezagunagoak direnak. Horien artean ditugu Oinaskako ur-jauzia eta inguruko meategiak. Horiek ezagutzeko, Elizondo eta Elbete herrien arteko ibilbide biribila prestatu dute, 7,3 kilometrokoa eta bizilagunek auzolanean egokitua.

Aste honetako ibilbidea hain ezaguna ez bada aurtengo udaberrian prestatu dutelako da. Elizondo eta ondoan duen Elbeteko bizilagunek auzolanean egokitu dute eta gezi hori txikiekin balizatuta dago. Datozen hilabeteetan seinale gehiago jarri eta txoko gehiago erakusteko proiektua dute Baztango Udalean.

Oinaska, inguruko baserritarrek oinak garbitu eta herrira iritsi baino lehen zapatak janzten zituzten tokia zen. Ibilbide erraza da. 7,3 kilometroko luzera du (bi ordu pasatxo beharko dira osatzeko) eta 305 metroko desnibela. Beraz, familian eta haurrekin egiteko modukoa da. Gainera, ez daude euriteen garaian lokaztuak edo irristakorrak izan daitezkeen tarteak. Hori bai, mendiko oinetakoak eta ura eramatea gomendatzen da, bidean ez baitago iturririk. Oinez bakarrik egiten ahal da, beraz ibilgailuak ezin dira bertara sartu.

Ibilbidea Elizondoko plazan hasten da. Udaletxearen ezker aldetik atzera jo eta Giltxaurdi kalera iritsitakoan, ezkerretara hartu eta zubia eta etxe batzuk pasa ondoren, eskuinera abiatzen den Menditurri kalea hartuko dugu.

N-121-B errepidea azpitik pasa eta eskuinera hartuko dugu, etxebizitza unifamiliarren artean altura hartzen hasteko, Bagordi mendiaren magaletik. Oñaska landetxera iritsitakoan, ezkerrerantz gora egingo dugu, basoan sartzeko. Kilometro inguru egin ostean, Autxikoborda landetxera iritsiko gara eta, larreen artean doan pista jarraituz, Askoko errekara iritsiko gara. Ezkerretara egiten duen bihurgune batean, pista utzi eta aurrera jarraituko dugu. Basoan sartu eta metro batzuk egin ondoren aurkituko dugu Oinaskako ur-jauzia.

Ur-jauzia ikusgarria da ura daramanean. Horregatik, askotan uda baino urtaro egokiagoa izaten dira negua edo udaberria bertara gerturatzeko.

Meategiak

Ur-jauzitik aurrera eginez gero, lehenbiziko barita meatzea aurkituko dugu. XIX. mende erdialdera zabaldu ziren eta 1976. urtea arte jardunean egon ziren. Erabilpen asko dituen minerala da barita, izan ere, ur oxigenatuaren ekoizpenean, pigmentu zurien ekoizpenean eta, karga mineral gisa, pinturetan eta kautxuaren industrian erabiltzen da. Balazten eta beiraren industrian ere erabiltzen da, eta x izpien geletako estaldura bezala, baita paper fotografikorako inprimatzaile bezala ere.

Meategietako zuloetara sartzea debekatuta ez dagoen arren, kontuz ibiltzea gomendatzen da, lokatz eta ur asko baitago barruan. Beraz, kontuz ibili beharko da ekipamendu eta segurtasun egokirik gabe barneratzen bagara, bereziki haurrekin bagoaz. Uretako oinetakoak eta argia eramatea komeni da.

Ur-jauzitik herrirako itzulera bide beretik abiatuko dugu, baina basotik irten eta pistara iristen garenean, eskuinera hartuko dugu, Elizondoko tiro-zelai azpitik igarotzeko. Inguru honetan beste bi meategi bisitatu ditzakegu (guztira bost daude, baina denetara ezin da sartu).

Aurrerago, pistak bat egiten du asfaltozko bidearekin eta beherantz jarraituko dugu, N-121-B errepidearen gainean dauden etxebizitza unfamiliarretara iritsiz. Puntu horretan bat egingo dugu igoerako bidearekin. Horrela, errepidea azpitik pasa eta herrigunera hurbilduko gara berriro.